Κατά τις εργασίες κατασκευής του 2ου Λυκείου Μεταμόρφωσης το 2019 αποκαλύφθηκε, σε βάθος 2,30μ. από την επιφάνεια του εδάφους, αρχαίος υπόγειος, κτιστός αγωγός.

Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ανατολικής Αττικής ανέδειξε το σημαντικό αυτό μνημείο, διαμορφώνοντας τον υπόγειο χώρο του σχολείου κατάλληλα, με στόχο να ενταχθεί ενεργά στην εκπαιδευτική διαδικασία και να αποτελέσει σημείο αναφοράς για ποικίλες παιδαγωγικές και πολιτιστικές δράσεις.

Περιγραφή του αγωγού

Πρόκειται για επιμελημένη κατασκευή υπόγειου αγωγού, κτιστού σε σήραγγα, με κάθετα πλευρικά τοιχώματα και τοξωτή κάλυψη.

Έχει συνολικό ύψος 1,70 μ., πλάτος 1,05μ., μέγιστο εσωτερικό ύψος 1,20 μ. και πλάτος 0,60μ.

Η πορεία του είναι ελαφρώς καμπύλη, με κατεύθυνση από Βορρά προς Νοτιοανατολικά και πιθανόν άλλος «κρυπτός αγωγός» που βρέθηκε στην οδό Πάρνηθος 2 να αποτελεί τη συνέχειά του.

Τα κάθετα τοιχώματά του είναι κτισμένα με το λεγόμενο μικτό σύστημα (opusmixtum), με σειρές ακατέργαστων λίθων και ψημένων πλίνθων (οπτόπλινθων) με συνδετικό κονίαμα ανάμεσά τους.

Η οροφή του είναι κτισμένη μόνο με οπτόπλινθους και ο πυθμένας εδράζεται σε δύο σειρές ακατέργαστων λίθων.

Οι εσωτερικές επιφάνειες ήταν επιχρισμένες με υδραυλικό κονίαμα, το οποίο εξασφάλιζε ομαλή ροή, ελαχιστοποιούσε τις διαρροές και προστάτευε τα τοιχώματα και το δάπεδο από τη διάβρωση.

Διαφοροποιήσεις στον τρόπο δομής της οροφής και των πλευρικών τοιχωμάτων σχετίζονται, πιθανώς, με μεταγενέστερες επιδιορθώσεις που πραγματοποιήθηκαν όταν ο αγωγός ήταν σε λειτουργία:

  • Στο βόρειο τμήμα του αγωγού είναι ορατή η πρόχειρη επανατοποθέτηση πλίνθων ανάποδα
  • Στο νότιο τμήμα παρατηρείται η τοποθέτηση λίθων στη θέση των πλίνθων της οροφής και η χρήση μόνο πλίνθων στη δομή των πλευρικών τοιχωμάτων.

 

Η κατασκευή και οι διαστάσεις του αγωγού παρουσιάζουν ομοιότητα με το Αδριάνειο Υδραγωγείο το οποίο διέρχεται σε απόσταση 500μ. από τη θέση του σχολείου. Το υδραγωγείο αυτό, ένα τεχνολογικό επίτευγμα της αρχαιότητας, ξεκινά από το Ολυμπιακό Χωριό, διασχίζει τον Δήμο Μεταμόρφωσης και άλλες επτά περιοχές για να καταλήξει στην Πλατεία Δεξαμενής στο Κολωνάκι. Από εκεί διοχέτευε νερό στα δημόσια και ιδιωτικά κτήρια, τις κρήνες και τα λουτρά της ρωμαϊκής πόλης της Αθήνας.

Ο αγωγός χρονολογείται στα ρωμαϊκά χρόνια (πιθανόν στο 1ο μισό 2ου αι. μ.Χ.).

Κατά την περίοδο αυτή η υδραυλική τεχνολογία έφτασε στο αποκορύφωμά της.  Η πρόνοια και η φροντίδα των Ρωμαίων για την εξασφάλιση και τη διαχείριση του ζωογόνου νερού αποτυπώνεται σε κάθε κατασκευή δημόσιου υδραυλικού έργου.